Ürgüp’e 5 km uzaklıkta bulunan bir Nevşehir kasabasıdır. En belirgin yapısı ise Etiler zamanında oyulmuş 1200 m rakımlı 86 metre yükseklikteki Ortahisar Kalesi’dir. Kale hem stratejik hem de yerleşim amacıyla kullanılmıştır. Kalenin etek kısımlarında ise Kapadokya’nın sivil mimarisi görülmektedir. Vadilerin yamaçlarında oyulan kaya depolarında yörede yetişen patates ve elma, Akdeniz Bölgesi’nden portakal ve limon getirilip saklanmaktadır. 1916 yılında Ortahisar bölgesi kasaba olmuştur. Günümüzde turistler tarafından büyük gelir sağlanmakta ve ekonomisini büyütmektedir.
Ortahisar’da birçok vadi Damsa çayı vadisine ulaşır ve onunla birleşir. Bu vadinin damsa çayı yakınları Üzengi deresi adını alır. Doğal güzellikleri ve maden suyu çıkartılan bir yerdir. Ortahisar’ın ortasında dev bir peribacası bulunan kale vardır. Bu kaleye gelen yabancı turistler şato demektedir. İç oyuktur. İçerisinde oda ve salonları bulunmaktadır. Tepesine çıkmak zor olsa da oradan Kapadokya’ya bakmak her şeye değer bir manzara ile karşılaşmak güzeldir. O manzaraya nail olduğunuz anda tüm yorgunluğunuzu unutursunuz. Burada eşsiz manzara karşısında dinlenerek yorgunluğunuzu atacağınız cafe mevcuttur. Peribacalarını akanıza alarak çekineceğiniz fotoğraflarda Kapadokya ayaklarınızın altında gözükecektir. Ortahisar’da birçok manastır ve kilise bulunmaktadır. Sarıca Kilise, Cambazlı Kilise, Tavşanlı Kilise, Balkan Deresi Kiliseleri, Hallaç Dere Manastırı’dır.
Ortahisar kasabasında birçok kilise vardır Talaş deresi bu bakımdan çok ilgi çeker. Ortahisar’da evler kaleye doğru basamak basamak yükselir. Son yıllarda Nevşehir yoluna doğru karakteristik yapıya uygun renkli kesme evler yapmışlardır. Bölgedeki kayalar sit alanı olarak belirlenmiştir. Ortahisar kasabası Atik ve Cedit adlarında iki mahalleden oluşur. Doğal güzellikleri, eski tarihsel yapıları ve narenciye ambarları turistlerin rağbet gösterdiği yerler arasındadır. Ortahisar halkı geçimini bağcılıktan ve büyük baş hayvancılıktan sağlar.
Ortahisar kalesinden yukarıda bahsettik. Savunma ve barınma amaçlı yapılan kale geçmişten günümüze sağlamlığını koruyor ve Ortahisar kasabasını Kapadokya bölgesini, Peribacalarını kuşbakışı izleme imkânı sunuyor.
Hallaç manastırı turistler tarafından en çok tercih edilen yerler arasındadır. Hallaç manastırı büyük bir kütle üzerine yapılmış olan manastırdır. Günümüze kadar sağlam şeklide gelmeyi başarmış, bütün doğa olaylarına karşı ayakta kalmayı başarmıştır ancak yine de yavaş yavaş çökmeye başlamaktadır. İsmini burada bulunan Hallaç Deresi’nden almaktadır. Hallaç manastırı aynı zamanda kilise olup benzeri olmayan bir yapıdır. 11. Yüzyılda inşa edilmiş ve hasta manastırı olarak kullanılmıştır. Kapadokya’ya gittiğiniz zaman yabancı turistler tarafından ilk olarak ziyaret edilen bu manastırı hala ayakta iken görmeniz gerekir.
2004 yılında tüm Kapadokya yaşantısının anlatıldığı Kapadokya’nın ilk ve tek Etnografya Müzesi Ortahisar’da açılmıştır. Kapadokya’nın eski zamandan kalıntılarının bulunduğu müzeye müze kartınız ile girebilirsiniz. İçerisindeki tarihi kalıntıları büyük dikkatle ve hayretle inceleyeceksiniz.
Ortahisar bölgesinde gezilecek yerler bu şekilde sıralanıyor. Ancak siz yinede yanınıza bir rehber alın ve Ortahisar kalesini bir rehber eşliğinde tadını çıkartarak gezin. Kapadokya’da sadece gündüzleri güzel fotoğraflar elde etmezsiniz akşamları da Kapadokya turunuzda eşsiz güzellikte fotoğraflar elde edebilirsiniz. Bu fotoğraflarınızı bir Ortahisar akşamında kalenin üzerinden bütün şehrin ışıkları ile aydınlatılmış Peribacaları ile süsleyebilirsiniz. Peribacalarını ve Nevşehir’in bin bir renk toprağını Ortahisar kalesinden en iyi şekilde izleyebilirsiniz. Akşam olup yorgunluğunuzu atmak istediğinizde ise mağaralardan restore edilerek otantik şekilde dekore edilmiş otellerde büyük rahatlıkla kalabilirsiniz. Birçok filme, romana, hikâyeye ve şarkılara konu olan Kapadokya’ya geldiğinizde gitmek istemeyeceksiniz. Her sabah büyük hafiflik hissederek uyanacak ve yumuşacık toprağına basarken ayağınızın kuma gömülüşünü seyrederek keyif alacaksınız. Bütün güzelliklerini görmek ve plan dâhilinde gezmek için bölgede faaliyet veren gezi turlarına katılmanızı öneririz. Bu turlar sayesinde Ortahisar’ın tüm güzelliklerine erişebilir doya doya tadını çıkartarak gezebilirsiniz.
